„Inni” w globalnej wiosce („Dwanaście prac Delty 800”, scenariusz Paweł Chmielewski, rysunki Tomasz Łukaszczyk)

Sławomir Zajączkowski

("Projektor" - 4/2014)

W klasycznym wierszu Aleksandra Fredry „Paweł i Gaweł” dwóch sąsiadów mieszkających obok siebie (Paweł na górze, Gaweł na dole) wzajemnie sobie dokucza, choć przecież – pierwszy z nich nieświadomie. Wiersz, dzięki dowcipowi i mądremu morałowi, uczył przez dziesiątki lat sensu tolerancji.

Dziś napięte relacje międzyludzkie już dawno wykroczyły poza problematykę stosunków sąsiedzkich, opisanych przez XIX-wiecznego poetę. W sytuacji „światowej wioski” na co dzień spotykamy się, czy to w mediach czy to w życiu, z ludźmi o odmiennych poglądach, o odmiennym kolorze skóry, wyznających inną wiarę, czy też z naszymi konkurentami do rynku pracy.

Problem braku tolerancji już nie tylko dla „innych”, ale wręcz do „wszystkich”, posunął się tak daleko, że zdaje się być nierozwiązywalny. Mogą nam tu pomóc już chyba tylko… kosmici.

Taką, przyznajmy humorystyczną, tezę stawia interesujący komiks Pawła Chmielewskiego (scenariusz) i Tomasza Łukaszczyka (rysunki) „Dwanaście prac Delty 800”. Oczywiście wiara w rozwiązanie NASZYCH problemów z tolerancją przez kosmitów, to tylko scenariuszowy żart Chmielewskiego, bo przecież scenarzysta wyraźnie pokazuje, że problem leży w nas samych. Zresztą nie tylko w nas – sami kosmici mimo, że stoją w rozwoju wyżej od Ziemian też mają kłopoty z tolerancją (już na pierwszej stronie komiksu są zniesmaczeni wpuszczeniem na pokład swojego statku innego kosmity, który wygląda dziwnie, bo ma „żółtawy połysk”).

Komiks nie jest długi – to zaledwie 12 stron. Scenarzysta (oczyma kosmitów) przygląda się tu różnym objawom nietolerancji wśród Polaków. Ciekawe, że nietolerancja rzadko w komiksie łączy się wyłącznie z nieświadomością czy brakiem zainteresowania drugą osobą. Częściej mamy tu jej wynaturzony obraz, bo połączony z agresją. Taki przerysowany wizerunek nietolerancji można wytłumaczyć chyba celem powstania komiksu (praca powstała w ramach kampanii społecznej „Inni nie gorsi”) i potrzebą mocnego zaakcentowania omawianego problemu. Chmielewski skupia się raczej na osobach niewykształconych, biednych. Choć dobrze, że mamy również przedstawicieli inteligencji: lekarzy, świata sztuki (właściciel galerii) oraz przedstawiciela biznesu (kierowca w super „wypasionym” samochodzie).

Komiksowi nadano ciekawą oprawę graficzną. Rysownik – Tomasz Łukaszczyk stworzył komiks w groteskowej stylistyce, postacie są tu mocno przerysowane, a punkty „ujęć kamery”, „kręcone” po skosie i wąskimi obiektywami, co tylko powiększa efekt agresji. Na szczęście towarzyszy mu pastelowa paleta barw, co sprawia, że opowieść łagodnieje. Także postacie kosmitów emanują „wewnętrznym” ciepłem, które jest dobrym kontrapunktem do przedstawianych w komiksie agresywnych ludzkich zachowań.

„Dwanaście prac Delty 800”, scenariusz Paweł Chmielewski, rysunki Tomasz Łukaszczyk, s. 16, Świętokrzyski Urząd Wojewódzki, Kielce 2014.